На различни луѓе им требаат различни информации од медиумите.
Како на сите да им го понудите она што им треба, а да не ги оптоварите со вести што нема да се читаат?
Потребите на публиката ги надминуваат самите факти и произлегуваат од основната човечка потреба за разбирање на светот околу себе, можноста за вклучување во разговор, споделување на информациите со другите и утврдување на тоа дали е нешто лошо или добро, погрешно или правилно.
Минатата година пишувавме за сѐ поголемата потреба од вклучување на модели на корисничките потреби во самите медиумски редакции, за да може содржината што е пласирана да биде во согласност со потребите на публиката за која известувате.
Модел на корисничките потреби во новинарството е рамка која го нагласува разбирањето и задоволувањето на потребите на корисниците/чките на вестите. Моделот се фокусира на приспособување на новинарската содржина и на испораката за да можат подобро да се задоволат потребите, преференциите и однесувањето на публиката. Моделот на потребите на корисниците/чките препознава дека новинарството треба да биде насочено кон корисникот/чката, со силен акцент на разбирањето и на адресирањето на потребите на публиката за информации, наместо само да произведува вести што се засновани исклучиво на проценките на уредниците/чките или на традицијата.
Моделот на корисничките потреби кој го креираше BBC World Service, од самото создавање во 2016 година до денес се менуваше и се приспособуваше на потребите на корисниците/чките, за денес да можеме да зборуваме за моделот на кориснички потреби 2.0 што го објавија Dmitry Shishkin (креатор на изворниот модел) и ко-основачот на компанијата smartocto, Rutger Verhoeven. Моделите се менуваа согласно со искуството и со податоците што се собираа, а исто и како, каде и зошто функционира самиот модел.
Како што наведуваат од smartocto, корисничките потреби 2.0 сега се засноваат на четири оски:
- Да се знае
- Да се разбере
- Да се чувствува
- Да се работи
Покрај овие четири оски, моделот е заснован и на осум примарни кориснички потреби, што е за две повеќе отколку што тоа беше случај со верзијата 1.0.
Душан Машиќ, кој беше долгогодишен новинар и раководител на деловниот развој на BBC World Service, во неговото Master class предавање пред четири години ги презентираше средствата и стратегиите за привлекување на помладата публика, кои исто така се потпираат на изградбата на концепт на специфични кориснички потреби, во овој случај на помладата публика. Видеозаписот е титлуван на Македонски, Албански и БХС јазик.
Моделот на потребите на корисниците/чките обично вклучува неколку клучни компоненти:
- Истражување на публиката: Оваа компонента го вклучува проучувањето и анализата на карактеристиките, преференциите и однесувањето на целната публика или на корисниците/чките на содржините на медиумот. Истражувањето може да вклучува анкети, интервјуа, фокус групи и други методи за согледување на она што го сака публиката, кои информации ѝ се потребни, како ги консумираат вестите и кои формати или платоформи ги претпочитаат.
- Креирање на содржина што е насочена кон корисникот/чката: Врз основа на истражувањето на публиката, новинарите/ките и медиумите можат да креираат содржина што ги задоволува потребите на публиката за информации. Ова може да вклучува производство на вести, прилози, мултимедијална содржина и на други формати кои се релевантни, навремени и ја привлекуваат целната публика.
- Ангажман на публиката: Моделот на потребите на корисниците/чките исто така го нагласува градењето и одржувањето на односите со публиката преку активен ангажман. Ова може да вклучува користење на социјални медиуми, билтени, коментари на социјалните мрежи и на другите канали за интеракција со корисниците/чките, собирање на повратни информации и разбирање на нивните потреби во развојот.
- Персонализација и приспособување: Овој модел препознава дека публиката има различни интереси, преференции и потреби за информации. Затоа медиумите можат да усвојат стратегии за персонализирање и за приспособување на испораката на содржини до поединечни корисници/чки или до определени сегменти од публиката. Ова може да вклучува користење на алгоритми, аналитика на податоци и профилирање на корисниците/чките за испорака на содржина што е релевантна и значајна за секој корисник.
- Континуирано оценување и подобрување: Медиумите треба редовно да прават проценка и да ја подобруваат нивната содржина и стратегиите за испорака врз основа на информациите на публиката и на променливите потреби.
Разбирањето на потребите на корисниците/чките вклучува стекнување на увид во преференциите, очекувањата и однесувањето на целната публика. Ова разбирање може да им помогне на новинарите/ките да ја приспособат нивната содржина за да ги задоволат потребите на нивната публика. Целта му е да обезбеди новинарството да остане релевантно, ангажирано и влијателно во медиумското окружување кое брзо се развива.
„Секоја редакција може да биде успешна сѐ додека препознава дека нејзиниот производ се вклопува во пазарот и дека нејзините резултати стратешки, доследно и креативно ги задоволуваат потребите на корисниците/чките и на публиката.“ – се наведува во статијата Модел на корисничките потреби за медиумите, објавен на smartocto.com.
Покрај горенаведените клучни компоненти на овој модел, важноста на довербата, кредибилитетот и етиката се неопходни за постигнување на квалитетен и професионален пристап до корисниците/чките.
Важноста на веродостојните информации, како и довербата на публиката што консумира определен медиум е важен елемент за градење на односи со публиката. Разбирањето на потребите на корисниците/чките може да им помогне на медиумите да изградат доверба кај нивната публика со испорачување на точна, доверлива и веродостојна содржина. За разбирање на потребите, медиумите често користат алатки со вештачка интелигенција, што секако можат да помогнат во проверката на фактите, проверката на изворот и во откривањето на дезинформации или лажни вести. Со користењето на вештачката интелигенција за да обезбедат точност и кредибилитет на нивната содржина, медиумите можат да изградат доверба кај нивната публика, што е клучно во ерата на преоптовареност со информации и ширење на лажни вести.
Меѓутоа, кога зборуваме за вештачката интелигенција и за нејзината корисност, етичкото прашање не може да се заобиколи. Етичките размислувања се задолжителни во новинарството, а алатките што се засновани на вештачка интелигенција треба да се користат за почитување на новинарските принципи и на етичките насоки. Разбирањето на потребите на корисниците/чките може да им помогне на новинарите/ките да ги совладаат етичките предизвици што се поврзани со вештачката интелигенција, како што се пристрасност, приватност и транспарентност. На пример, алгоритмите на вештачката интелигенција можат ненамерно да ги продолжат предрасудите во содржината на вестите или ненамерно да ја нарушат приватноста на корисниците/чките. Едноставно, алатките што користат вештачка интелигенција сѐ уште не се толку усовршени за да можат да ги заобиколат овие проблеми, а со оглед на тоа што онлајн сферата е покриена со лажни информации и дезинформации, ова прашање станува исклучително важно. Со разбирањето на потребите на корисниците/чките и водејќи сметка за етичките прашања, новинарите/ките можат да гарантираат одговорно користење на вештачката интелигенција и во најдобар интерес на публиката.
Многу медиумски редакции ширум светот го усвојуваат овој модел на кориснички потреби, како на пример BBC, Buzzfeed, Wall Street Journal, Vogue, TRT и Culture Trip. Без разлика дали користат модел што првично бил создаден од BBC или да градат нивни модели, многу медиумски редакции гледаат огромна корист од ваквиот пристап.
"Нема сомнеж дека усвојувањето на стратегијата за содржина на прво место според потребите на корисниците/чките може да им помогне на редакциите да го зголемат ангажманот. Исто така знаеме дека паметните известувања можат да имаат трансформативен ефект врз културата и работниот тек на уредничките тимови. Комбинацијата на овие две работи треба да создаде моќно решение за да им овозможи на редакциите подобро да се поврзат со нивната публика – и тоа подолго." – изјави Rutger Verhoeven, главен извршен директор во Smartocto.
Разбирањето на потребите на корисниците/чките е еден од најважните елементи во новинарството. Со усогласување на преференциите, очекувањата и однесувањето на публиката, медиумите можат да креираат новинарство кое е персонализирано и повеќе е насочено кон публиката, па со самото тоа е поефикасно и посигурно.
