Në Google.
"Google" është përgjigje e shpeshtë kur njerëzit i pyesni se në cilin medium e kanë gjetur një informatë.
Meqë nuk dijnë se për cilin medium bëhet fjalë, aq më pak kanë vërejtur se në ç'kategori ishte vendosur informata. Dhe kështu mendimi i dikujt (dhe komenti satirik) bëhet informatë relevante.
Çka është lajmi e çka opinioni, dhe ku është kufiri mes tyre?
Gazetari/ja mbledh informata nga burime të ndryshme dhe in shpalos në mënyrë të paanshme, që lexuesi/ja të mos dijë se ç'ndjenja ka ai reporter.
Kolumnistët u përmbahen rregullave të njëjta kur mbledhin informata, por përveç që mund ta shpalosin lirshëm mendimin e tyre, kjo për më tepër parapëlqehet. Kolumnistët nuk kanë pse të jenë gjakftohtë, objektivë, neutralë. Po ashtu, atyre u jepet më shumë liri stilistike, u lejohet të përdorin "unë", heqin dorë nga tituj formalë dhe përvetësojnë çfarëdo toni i cili pasqyron personalitetin e tyre: sarkastik, mendjemprehtë, ironik apo të zemëruar. Gjithçka lejohet me kushtin që të lexohet.
Kur Horace Greeley nga mesi i viteve 1800 themeloi stacionin e parë redaktorial në New York Tribune, dallimi mes lajmit dhe opinionit ishte i qartë. Mendimet publikoheshin në faqet editoriale, lajmet në faqet me lajme dhe këtu dy nuk takoheshin kurrë. Ekzistonte muri i fortë i cili ndante redaksinë nga editoriali.
Interneti i rriti zërat e bindësve (por jo edhe të kualifikuarve), ndërsa publiku rregullisht bombardohet me shumë "fakte" të cilat janë të shtrembëruara me këndvështrime. Shumë media me vetëdije, si pjesë e politikës redaktoriale, i kanë pranuar komentet në kategori me lajmet. Kështu fitohet një dinamikë dhe tensione të paqena të cilat njerëzit sot i presin për të mbajtur vëmendjen e tyre.
Përmbajtja e sponsorizuar në media duhet të dallohet qartë sepse, në të kundërtën, konsiderohet se ju dëshironi të lajthitni publikun. Përmbajtja e këtillë shpesh nuk dallon shumë nga lajmet, por megjithatë mund të shihni se bëhet fjalë për mesazhe të përpunuara dhe të plasuara në mënyrë të posaçme.
Ndryshe nga përmbajtja e sponsorizuar, opinioni (komenti) nuk ka nevojë të veçohet me një tregues të tillë. Askush nuk do t'ju akuzojë se po e lajthitni publikun. Mjafton që përmbajtja të vendoset në kategorinë e duhur.
Për gazetarët kjo është krejt e qartë. Për lexuesit, pothuajse e padukshme dhe hutuese.
Kur në rrjetet sociale lexoni titujt, pastaj klikoni linkun dhe vazhdoni të lexoni lajmin në portal, aty më së paku shihet se në ç'kategori është vendosur lajmi.
Studimi Amerikanët dhe mediat: Çka bëjnë – e çka nuk kuptojnë njëri për tjetrin? ka treguar se 75% e publikut të përgjigjshëm kanë deklaruar se është "shumë" apo "deri diku" e lehtë të dallohen lajmet nga opinionet në mediat të cilat ata rëndom i lexojnë. Vetëm 43% thanë se me lehtësi mund të bëjnë dallimin në Twitter ose Facebook.
Studimi tregon se ata që abonohen në media kanë më shumë njohuri krahas atyre që nuk abonohen: 70% e të abonuarve të mediave lokale kanë thënë se me lehtësi mund të dallojnë lajmet nga opinionet, derisa më pak se gjysma (49%) e të abonuarve kanë deklaruar se me siguri mund ta bëjnë dallimin.
Kjo do të thotë se shumë njerëz janë të hutuar. E hutia mund të prodhojë mosbesim.
Si të dalloni opinionin nga informata?
Publiku është i hutuar me nocionet themelore të lajmit. Gjysma nuk e di se ç'është "op-ed". 4 nga 10 nuk e dijnë se ç'do të thotë nocioni "atribuimi", ndërsa gati 3 nga 10 nuk e dijnë dallimin mes "editorialit" dhe "lajmit", tregon American Press Institute (API).
Laboratori Duke Reporters ka realizuar një studim me 49 media – 25 lokale dhe 24 nacionale – për të parë se me ç'konsistencë përdorin tregues për të veçuar llojet e artikujve.
Ekipi i studentëve të Laboratorit Duke Raporters ka shikuar nëse mediat i veçojnë editorialet, analizat e lajmeve, kolumnet dhe recensionet.
Kjo analizë zbuloi terminologji jokonsistente dhe mungesë treguesish.
Disa media ofrojnë një përzierje treguesish që lidhin llojet e artikujve, siç janë lajmet dhe opinionet, duke dalluar lajmet siç janë ato lokale, politike, dhe sportive. Rezultati për lexuesit është një qasje e paqartë e cila nuk arrin të veçojë në mënyrë konsistente zhanret e ndryshme të gazetarisë.
"Njerëzit janë të hutuar, e kjo është veçanërisht sfiduese këto ditë kur po publikojmë në kaq platforma të ndryshme", tha redaktori i Washington Postit, Marty Baron kur bëri të ditur qasjen e veçimit në Post. "Publikimet tona dalin në Facebook, Apple News, Snapchat, këtu e atje. Konteksti që artikulli e kishte në gazetat e shtypura u zhduk plotësisht në platformat tjera. Është e rëndësishme të ndëmarrim hapa për të siguruar të kuptuarit më të mirë të gjendjes, me llojet e treguesve që kanë kuptim".
Studimi i Laboratorit Duke Reporters gjithashtu zbuloi se si shumë media shënojnë përmbajtjen si lajmet lokale, showbiz dhe sport. Kjo vërtet ndihmon, por lexuesit gjithashtu duhet dallojnë lajmet (lokale, sportive...) nga kolumnet, opinionet ose analizat.
Si shembull, Poynter përmend artikullin në Star Tribune i cili shfaqet në kategorinë muzikë, e që tregon qartë temën e artikullit, por lexuesve nuk u thuhet se për ç'lloj storieje bëhet fjalë. A është recension, lajm apo ese e gazetarit/es në veten e parë?
Në rrethanat e ngopjes me informata, mungesës së vëmendjes, publiku sillet në një situatë që pa njohuri të mëdha mediale nuk mund të kuptojë objektivisht informatat që ofrojnë mediat sepse, megjithëse informata është e vërtetë, lajmi mëtohet të ngjyroset me një kontekst e perceptim.
Ky do të mund të ishte një shans për mediat.
Pse duhet të jetë kjo e rëndësishme për mediat
API i pyeti njerëzit se në ç'masë mendimi futet në lajme.
Shumë prej tyre u përgjigjën se lajmet që ata shohin i afrohen më shumë komentit se vetëm fakteve (42%), apo përmbajnë shumë analiza (17%).
Një numër i madh i tyre thonë se mendimi nuk është aq i dobishëm si raportim (63%). Vetëm 5% thanë se komenti apo opinioni janë më të dobishmit.
Njerëzit duan lajme me kontekst apo sfond, më shumë se fakte, por shumë mendojnë se ajo që po shohin ka marrë rrugën drejt opinionit.
Nëse marrim për bazë rekomandimet për kthimin e besimit në media dhe demokraci, të cilin në raportin e tij e ka dhënë Komisioni Knight për Besim, Media dhe Demokraci: "veçimi i duhur (transparent dhe etik) i përmbajtjes në media duket si drejtim i mirë të cilin duhet ta marrin mediat për të ndërtuar autoritet e besim".
